مقدمه‌ی مترجم
     نوشته‌های فارسیِ آیین نگارش، بیشتر در بارۀ نشانه‌های نگارشی است و در آن‌ها نشانی از سازمان‌دهی نوشته، شیوۀ قرار گرفتن جمله‌ها، چگونگی آغاز و پایان‌گرفتن پاراگراف‌، ترتیب و پیوند استوار درون‌مایه‌های سخن‌، تقسیم‌بندی پاراگراف‌ها، گونه‌های مختلف جمله‌ها در یک پاراگراف‌، یک‌پارچگی پاراگراف، گونه‌های مختلف سازمان‌دهی جمله‌ها و پاراگراف، و گزینه‌هایی ازین دست نیامده است. در این نوشته که ترجمۀ بخش‌هایی از کتاب ساخت پاراگراف است کوشش شده است شیوۀ نگارش از دیدگاه نویسندگان انگلیسی زبان که در کتاب‌های فارسی بندرت به آن پرداخته شده در دسترس دانشجویان و نویسندگان جوان قرار گیرد.

     انگلیسی در شکل نوشتاری، برای متمایزساختن یک عقیده از دیگر عقاید به پاراگراف‌هایی تقسیم می‌شود. پاراگراف ( بند ) پایۀ اتحاد معنایی یا یکپارچگی در هر نوشته‌ای است.

۱ – پاراگراف مجموعۀ جملاتی است که یک عقیدۀ مرکزی را گسترش می‌دهد.

     نخستین جملۀ هر پاراگراف همیشه دارای فاصله‌ای است که خواننده بداند با یک موضوع تازه – یا یک جنبۀ مختلف از همان موضوع – سر و کار دارد. نویسنده این کار را با گذاشتن یک فضای خالی در آغاز هر پاراگراف انجام می‌دهد. دلیل رعایت فاصلۀ آغاز جمله به همان سادگی هر نوع  نشانۀ نگارشی دیگر است. همان‌گونه که جمله با یک نقطه به پایان می‌رسد (.) پاراگراف جدید هم با یک فاصله شروع می‌شود.

     پاراگراف ممکن است بسیار طولانی باشد. برخی پاراگراف‌ها کاملاً کوتاه است، بقیه بسیار طولانی است. بیشتر پاراگراف‌ها بیش از سه جمله دارد و معمولاً بین صد تا دویست لغت.  

     نخستین جملۀ پاراگراف معمولاً جملهٔ اصلی نامیده می‌شود. شاید در خواندن متون انگلیسی توجه کرده باشید که امکان دارد جملۀ اصلی در پایان پاراگراف قرار بگیرد ( مانند یک نوع نتیجه‌گیری )، یا حتی در وسط ( همچون نوعی پیوند بین دو قسمت ) . همچنین ممکن است به‌طور کلی جملۀ اصلی نداشته باشد، در این حالت، می‌گوییم جملۀ اصلی ضمنی یا اشاره‌ای است. در چنین حالتی مراقب باشید، وگرنه ممکن است نکته‌ای را که نویسنـده می‌خواهد بگوید از دست بدهید. به هر حال هنگام نوشتن به یاد داشته باشید جملۀ اصلی در آغاز پاراگراف روشن‌ترین نوع سازمان‌دهی پاراگراف است، ساده، مؤثر و آسان برای شما که می‌نویسید و آسان برای درک خوانندۀ شما.

     چه چیزی یک جملۀ اصلی خوب می‌سازد ؟ مهم‌ترین چیزی که در این مورد باید به خاطر داشت اینست که در جملۀ اصلی، همیشه باید سعی کرد عبارتی در بارۀ موضوع ساخت تا جمله را به مقدار معینی محدود کند :

          جملۀ اصلی = موضوع + عبارت محدودکننده

برای نمونه موضوع عمومی فوتبال را انتخاب کنید. چیزهای بسیاری برای سخن‌گفتن از فوتبال هست که در یک پاراگراف مستقل قرار گیرد. بنابراین مشکل شما به‌عنوان نویسنده دربرگیرندۀ چگونگی خواست شما برای نوشتن در مورد فوتبال است. به عبارت دیگر نیاز دارید بحث خود را محدود کنید.

      یک راه مناسب برای محدودکردن موضوع قرار دادن کلیدواژه‌ها یا عبارت‌ها و ترکیب‌ها در جملۀ اصلی است. این کلمات یا عبارت‌ها به خواننده اجازه می‌دهد از چگونگی بحث در بارۀ موضوع آگاه شود. این واژه‌ها یا عبارت‌ها از آن‌جا که سازمان‌دهی پاراگراف را کنترل می‌کند واژه‌ها یا عبارت‌های کنترل‌کننده نامیده می‌شود. برای مثال در پاراگرافی دربارۀ فوتبال این‌ها بتدریج به خواننده نشان می‌دهد که قصد دارید یکی از این موارد متعدد را انجام دهید :

     چگونه یک موضوع را در جملۀ اصلی پارگراف محدود می‌کنید ؟ راه‌های بسیاری وجود  دارد، اما فهرستی از رایج‌ترین آن‌ها به دنبال می‌آید. با درک این نمونه‌ها در می‌یابید جملۀ اصلی به دقت کنترل‌شده را ساده‌تر بنویسید.

۱- فوتبال                           اکنون در ایالات متحده انجام می‌گیرد.

۷- جام جهانی بازی‌های قهرمانی فوتبال باعث ایجاد علاقۀ همۀ تماشاگران فوتبال جهان می‌شود.   

۸- فوتبال به چند دلیل خطرناک است.

حالا از خود بپرسید :

۱- معمولاً جملۀ اصلی در کدام بخش پاراگراف می‌آید؟

۲- در چه جای دیگری می‌تواند قرار بگیرد؟

۳- نویسنده برای قرارگرفتن موضوع در جملۀ اصلی چه تلاشی باید بکند؟

۴- هشت گونه عبارتی که نویسنده می‌تواند برای محدود کردن موضوع خود بکار بگیرد چیست؟

تمرین ۱ - ۱

شناسایی انواع واژه‌ها و عبارت‌های محدودکنندۀ جملۀ اصلی

دستورالعمل : به واژه‌ها و عبارت‌های کنترل‌کننده‌ای که در جملۀ نمونه زیر آن‌ها خط کشیده شده توجه کنید. نوع واژه‌ها و عبارت‌های آن‌هم آشکار شده است. همچنین توجه کنید که ممکن است بیش از یک نوع ازاین واژه‌ها در جملۀ اصلی باشد. پس از مطالعۀ نمونه، تمرین را در مورد بقیۀ جمله‌ها انجام دهید. نوع عبارت‌ها را از بین هشت دستۀ زیر انتخاب کنید :

۱- مکان              ۳- کیفیت                 ۵- تفاوت‌ها              ۷- تأثیر

۲- زمان              ۴- شباهت‌ها            ۶- تعداد                 ۸- دلیل

۱- فوتبال در ده سال اخیردر ایالات متحده مشهورتر شده است.

         ( زمان )   ( مکان )  (کیفیت )

۲- به زنان در کارخانه‌های امریکایی در برابر کار یکسان با مردان مبلغ کمتری پرداخت می‌شود.

۳- آلودگی در سه سال اخیر سبب پیدایش سه مشکل بزرگ در شهر ما شده است.  
        (     )     (      ) (     )     (     )                                                                                                             

  پیش از آنکه به طورعملی به نوشتن یک پاراگراف بپردازید، معمولاً شیوۀ درست‌تر طراحی آن‌چیزی است که می‌خواهید در بارۀ عنوان کلی نوشتۀ خود بگویید. یکی از شیوه‌های طراحی، بررسی عنوان همراه ساخت فهرست چیزهایی است که هنگام پرسش از موضوع نوشته به اندیشۀ شما راه می‌یابد. برای نمونه عنوان فوتبال را در نظر بگیرید، می‌توانید پرسش‌هایی بر طبق دسته‌بندی‌هایی که قبلاً بحث کردیم طرح کنید.

بازی فوتبال کجا انجام می‌شود ؟

                                     در اروپا          در آسیا       در افریقا      در امریکا

بازی فوتبال چه زمانی انجام می‌گیرد ؟ 

                          بازی‌های جام جهانی      المپیک ها           لیگ‌های زمان‌بندی‌شده      
                          فصل گرما                   بعد از مدرسه       آخر هفته‌ها

چگونه می‌توان به شرح فوتبال پرداخت؟ 

                       بازیکنان                       قوانین                          بازیها
                       خطاها                        خطرها                         سرعت

آیا فوتبال به ورزش دیگری شباهت دارد؟
                       فوتبال امریکایی                               راگبی

آیا فوتبال با این ورزش‌ها متفاوت است ؟    آری – هربازی شیوه‌های متفاوتی دارد.

چند بازیکن در تیم فوتبال بازی می‌کنند ؟    یازده نفر

تأثیرهای بازی فوتبال چیست؟     
                     مهارت ورزشی                                        تحسین تماشاگران               
                     احساس بازی زیبا                                    تبلیغات

چرا مردم فوتبال بازی می کنند ؟                         
                     سرگرمی                                             محبوبیت

  البته، نوشتن همۀ مطالب فهرست در یک پاراگراف ممکن نیست. بنابراین، بعد از کامل‌کردن فهرست، کلیدواژه‌ها یا عبارت‌هایی از پاسخ‌های خود را انتخاب کنید که با یکدیگر سازگاری منطقی داشته باشد. معمولاً، کلیدواژه‌های انتخاب‌شده از بین یک تا سه نوع کافی خواهد بود تا موضوع شما را برای نوع اطلاعات قابل گسترش در یک پاراگراف محدود کند.  در مثال فوتبال توجه داشته باشید، می‌توانیم کلیدواژه‌هایی را از میان پاسخ‌های پرسش‌هایمان انتخاب کنیم که همۀ جمله‌های اصلی نشان‌داده‌شده را در جدول هشت‌گانۀ پیشین فرمول‌بندی می‌کند.

  به خاطر داشته باشید، با توجه به موضوع اصلی نوشته‌ای که با آن کار می‌کنید، همیشه ممکن نیست در همۀ انواع واژه‌های محدودکننده‌ی پرسش‌ها و پاسخ‌هایی فراهم کنید. برای نمونه احتمالاً نمی‌خواهید بپرسید آیا سیگار کشیدن با چیز دیگری شباهت دارد. همچنین احتمالاً تعدادی از واژه‌های محدودکننده را فقط برای قرار دادن یک محدودیت در مکان، زمان، شباهت، تفاوت، سبب و تأثیر به کار می‌برید.

تمرین ۱ - ۲
تمرین‌های راهنما در بررسی موضوع

دستورالعمل : در یک گروه کوچک یا به تنهایی، فهرستی از همۀ پاسخ‌های ایجاد شده در ذهنتان برای پرسش‌های زیر دربارۀ رهبری که می‌شناسید فراهم کنید. سپس حداقل دو نوع کلیدواژه‌ها و عبارت‌های محدودکننده انتخاب کنید و دو جملۀ اصلی متفاوت تنظیم کنید.

۱- کجا کار کرد، زندگی کرد و مرد؟ 
۲- چه زمانی زندگی می کرد؟
۳- چه نوع شخصیتی داشت؟ چگونه به نظر می‌رسید؟
۳- آیا شبیه رهبران دیگر بود؟ چگونه؟
۳- آیا با دیگر رهبران تفاوت داشت؟ چگونه؟
۶- تأثیر کار او چگونه بود؟                                          
۷- چرا خوب شناخته شده است؟

تمرین ۱ - ۳
بررسی موضوع

دستورالعمل : در یک گروه یا به تنهایی، پرسش‌هایی بر اساس انواع واژه‌های هشت‌گانۀ محدودکننده در بارۀ موضوع‌های زیر طرح کنید. همۀ موضوع‌ها آن‌چنان کلی هست که یک پاراگراف دربارۀ آن بنویسید. پس از جواب دادن به پرسش‌ها، کلیدواژه‌ها یا عبارت‌هایی برای هر موضوع از انواع واژه‌های هشت‌گانه انتخاب کنید. سپس، برای هر موضوع دو جملۀ اصلی کاملاً متفاوت بسازید که بتواند در دو پاراگراف مختلف به کار گرفته شود. در پرانتزهای زیر جمله‌های اصلی، نشان دهید کدام نوع واژه‌های هشت‌گانه مورد استفاده قرار گرفته است. جمله ٔ اصلی باید مانند مثال باشد.

مثال :

موضوع :
فوتبال 
۱- دلایل بسیاری برای افزایش محبوبیت فوتبال در امریکا وجود دارد. 
        (   تعداد   )    ( توصیف )     ( مکان )

۲- آمریکای لاتین به طور کلی فوتبال را به فوتبال آمریکایی ترجیح می‌دهد. 
        (  مکان      )    ( تفاوت )  

یک موضوع انتخاب کنید.

۱- سوپرمارکت                    ۲- سیگار کشیدن
۳- شیوه های مطالعه           ۴- تفاوت بین نسل‌ها 
۵- روند ثبت نام در دانشگاه

تمرین ۱ - ۴                                                   
نوشتن جملۀ اصلی

دستورالعمل : به‌تنهایی، پرسش‌هایی در بارۀ موضوع زیر بر اساس انواع هشت‌گانه تنظیم کنید. سپس سه جملۀ اصلی جداگانه در بارۀ موضوع بنویسید. پس از انجام این کار جمله‌ها را با جمله‌های هم‌کلاسی‌هایتان مقایسه کنید تا ببینید آیا موضوع را به اندازۀ کافی محدود کرده‌اید.

موضوع : دانشجویان خارجی در ایالات متحده

اتحاد پاراگراف

  به یاد داشته باشید یک پاراگراف علاوه بر جملۀ اصلی، دربرگیرندۀ جمله‌های متعدد دیگری است که در چند مسیر به کمک یا حمایت موضوع جمله اصلی می‌پردازد. به عبارت دیگر، همۀ این جمله ها باید با موضوع ارتباط داشته باشد و بنابراین باید به جملۀ اصلی ارجاع داده شود. به پیکان در نمودار زیر توجه کنید.

ادامه دارد...