صفحهی 3 از 7
علامت تعجب ( ! )
این علامت برای نشان دادن حالتهایی مثل تعجب، تحذیر، دعا، نفرین، دشنام، افسوس، خطاب، امر و مانند آن به کار می رود.
اگر حالتهای فوق با تاکید همراه نباشد، الزامی در به کار بردن نشانههای عاطفی وجود ندارد.
این باغ، چقدر، زیباست!
ای خدا!
دریغ از عمر!
آقای رئیس!
مواظب باش!
خوب نوشتی!
خدا تو را نگه دارد!
گیومه « »
شکل گیومه در کشورهای مختلف، متفاوت است:
فرانسوی ( بیگوشه) « »
فرانسوی ( با گوشه) >> <<
آلمانی( یکی روی خط کرسی و دیگری پایین آن) ،، ,,
انگلیسی فرد( یکی و بالای خط کرسی) ‘،
انگلیسی زوج ( دو تا و بالای خط کرسی) ,, ،،
ـ در فارسی گیومهٔ فرانسوی بیگوشه « » و گاهی هم گیومهٔ انگلیسی زوج، استفاده می شود: «اخلاق ناصری»، ’’ اخلاق ناصری “
|موارد استفاده از گیومه:
1ـ برای نقل عین عبارت نویسنده یا گوینده ( نقل قول مستقیم):
علی گفت: « چه باغ زیبایی!»
یادآوری الف: هرگاه عین عبارت نویسنده یا گویندهای نقل شده باشد، آن را «نقل قول مستقیم» می گویند:
او گفت: « کتابها را باید به مدرسه ببرم»
اما نقل قولی که عین عبارت گوینده است ولی اشخاص ضمایر( اول شخص، دوم شخص، سوم شخص) و شناسههای افعال سخن اصلی تغییر کرده باشد،« نقل قول غیر مستقیم» می گویند:
او گفت: آیا کتاب را به مدرسه بردهام؟
یادآوری ب : نقل مضمون مطالب نویسنده یا گوینده را «اقتباس» و دخل و تصرف در مطالب را « نقل با تصرف» می گویند. در صورت اقتباس و یا دخل و تصرف مطلبی، حتماً باید در داخل متن یا پاورقی با ذکر کتاب و شمارهٔ جلد و صفحه به این موضوع اشاره شود.
2ـ در ابتدا و پایان واژهها، اصطلاحها و کلمهها یا عبارتهای تاکیدی:
«بداء»، «پست مدرن»
3ـ هنگام ذکر عنوان مقالهها، اشعار، روزنامه، آثار هنری و فصل و بخشهای یک کتاب.
یادآوری:
الف) لازم نیست به قصد رعایت امانت، مطالب و سخنان مشهور و ضربالمثلها را در داخل گیومه بگذاریم و منبع و سند آن را ذکر کنیم؛ اگر چه می توانیم برای مشخص کردن و برجسته کردن آنها از گیومه استفاده کنیم.
ب) هرگاه مطلب نقل قول، طولانی و از حد یک پاراگراف بیشتر باشد بیآن که گیومه را ببندیم، در آغاز تمام پاراگرافهای بعدی گیومه باز می کنیم تا جایی که مطلب نقل قول تمام شود، آن قوت گیومه را می بندیم.
ج) هرگاه نقل قولی در ضمن نقل قول دیگری بیاید، آن را در میان علامت نقل قول
زوج” “ میگذاریم.
گفت: « نشنیدهای که پیامبر(ص) فرموده است: “ طلب العلم فریضه علی کل مسلم " »
وضعیت نشانههای سجاوندی در گیومه
1ـ اگر جملهای با گیومه آغاز شود، نخست با نقطه پایان می پذیرد و سپس گیومه بسته می شود:
درست : علی گفت: « من فردا به مدرسه می روم.»
نادرست: علی گفت: « من فردا به مدرسه می روم»
2ـ اگر جملهای با عبارت یا واژهای پایان یابد که در گیومه قرار دارد نخست گیومه میآید و سپس نقطه:
این مفهوم را میتوان هم به « از پیش» ترجمه کرد، هم به « ماتقدم» و هم به « پرتوم».
3ـ ویرگول، نقطه ـ ویرگول و دو نقطه را معمولاً باید بیرون از گیومه نهاد.
4ـ نشانههای تعجب و پرسش معمولاً در داخل گیومه قرار میگیرند و پس از بسته شدن گیومه، نقطه گذاشته نمیشود:
ـ « چه باغ قشنگی!» وقتی که او این جمله را گفت من هم به نشاط آمدم.
ـ او از من پرسید:« چه میخوانی؟» این سئوال او برای من جالب بود.
|